Зьміцер Дашкевіч трапіць у «Амэрыканку» ці ў «Бастыён»
8 лістапада ў гарадзенскай турме паведамілі, што Зьміцер Дашкевіч дастаўлены да іх для адбыцьця пакараньня. Маладафронтавец, жыхар Гародні Алесь Кіркевіч апавёў:
«Нашы людзі хадзілі ў турму і там пацьвердзілі, што Дашкевіч ужо знаходзіцца ў іх. Калі яго прывезьлі дакладна, не сказалі. Відаць, 7-га ці ў ноч на 8 лістапада. Але гэта зараз ужо і ня гэтак важна. Чалавек знайшоўся, гэта самае галоўнае».
На фота: Гарадзенская турма.
З 30 кастрычніка, калі Мазырскі выязны суд вырашыў перавезьці палітвязьня Зьмітра Дашкевіча з мазырскай калёніі ў «крытую» турму, пра яго не было зьвестак, як не было вядома і тое, куды накіруюць лідэра Маладога Фронту для далейшага адбыцьця пакараньня. Нявеста Дашкевіча Наста Палажанка кажа, што яна «крыху супакоілася». 9 лістапада Наста зьбіраецца паехаць з адвакатам у Гародню і наведаць турму. Актывістка разьлічвае, што адвакату дадуць магчымасьць сустрэцца са Зьмітром Дашкевічам. Перавод яго ў гарадзенскую турму Наста Палажанка пракамэнтавала гэтак:
«Няшмат было варыянтаў: альбо гарадзенская турма, альбо жодзінская. Пакуль я ня ведаю, чым яны асабліва адрозьніваюцца. Кажуць, што паводле побытавых умоваў гарадзенская турма горшая, але пры гэтым стаўленьне адміністрацыі да зьняволеных там лепшае. Але ж мы ўсе цудоўна разумеем, што Зьміцер Дашкевіч, як і ўсе астатнія палітвязьні, ідуць па індывідуальнай праграме. Таму якая праграма для яго будзе абраная, ня ведаю. Будзем глядзець».
Карэспандэнт «Газэты выборчай» Андрэй Пачобут летась адбыў 100 дзён менавіта ў гарадзенскай турме. Журналіст кажа, што турма мае два асноўныя корпусы — больш сучасную «Амэрыканку» і «Бастыён», прыстасаваны пад турму стары езуіцкі кляштар. У «Бастыёне» ёсьць камэры на 40 і болей чалавек. У «Амэрыканцы» камэры меншыя і выгаднейшыя, але ў гэтым жа будынку адміністрацыя турмы, і таму ўвага да вязьняў надзвычай вялікая — сядзець там досыць складана. Куды менавіта зьмесьцяць Дашкевіча, у «Амэрыканку» ці ў «Бастыён», Андрэй Пачобут прадказаць не бярэцца, бо палітвязьня могуць зьмясьціць і туды, і туды. Журналісту дакладна вядома, што палітвязеньМікалай Аўтуховіч нейкі час знаходзіўся ў «Амэрыканцы», а цяпер, магчыма, у «Бастыёне». Журналіст ведае, што Аўтуховіч ня скардзіцца на побытавыя ўмовы, але ўзімку паведамляў сваякам, што ў камэры вельмі холадна. Паводле ўражаньняў Андрэя Пачобута, адміністрацыя турмы схільная выконваць нормы што да ўмоваў побыту і стаўленьня да вязьняў, але шмат што будзе залежаць і ад загаду зьверху. Паводле Андрэя Пачобута, галоўная праблема вязьняў «крытай» турмы — недастатковае харчаваньне:
«Праблема ў тым, што асаблівы рэжым, дзе ён будзе, прадугледжвае абмежаваньні на перадачы. Фактычна чалавек абмежаваны турэмнай пайкай, якую там называюць „палажняк“ — то бок тое, што паложана выдаваць. Усе худзеюць ад гэтай ежы, бо на пайцы чалавек галодны, скажам дакладна. Што да ежы духоўнай — газэты, карэспандэнцыя — там быццам з гэтым нядрэнна. Выпісваюць і газэты, і ёсьць турэмная бібліятэка. Але як будзе з рэалізацыяй гэтых правоў? Фармальна і Мікалай Статкевіч мае права на газэты і карэспандэнцыю, але часта яго ў гэтым сэнсе прыціскаюць. Кажу яшчэ раз, калі б не было ініцыятывы зьверху, да Дашкевіча ў гэтай турме ставіліся б нармальна. Калі нешта зь ім будзе адбывацца, для мяне ня будзе сумневу, што гэта будзе загад».
Паводле журналіста, вязьні «крытай» турмы маюць права на 1 гадзіну шпацыру штодня, адзін раз на тыдзень могуць памыцца ў душы. «Улетку душ зь ледзяной вадой, але зараз павінна быць цёплая, бо ўжо паляць», — мяркуе Андрэй Пачобут.
Паводле гістарычных зьвестак, у гарадзенскай турме ў 19-м стагодзьдзі трымалі ўдзельнікаў паўстаньня пад кіраўніцтвам Кастуся Каліноўскага. У 20-м стагодзьдзі ў турме ўтрымліваўся вядомы дзеяч нацыянальнага руху і мовазнаўца Браніслаў Тарашкевіч. Таксама ў гарадзенскай турме двойчы сядзеў дзеяч камуністычнага руху Заходняй Беларусі Сяргей Прытыцкі.
Алег Грузьдзіловіч, Радыё Свабода