«Каліновец»: Калі б Статкевіч быў на волі, гісторыя Беларусі была б іншай

Паплечнік палітвязня Мікалая Статкевіча, актывіст «Народнай Грамады» Валянцін Троцкі ваюе на перадавой у Украіне.

Беларускі добраахвотнік, які камандуе падраздзяленнем УСУ, у інтэрв’ю сайту charter97.org параіў лукашэнкаўскім вайскоўцам зрабіць правільны выбар.

– Вы нарадзіліся ва Украіне, але актыўна змагаліся за свабоду Беларусі, выходзячы на акцыі пратэсту. Кім вы сябе больш адчуваеце: украінцам ці беларусам?

– Я нарадзіўся ва ўкраінскім Жытоміры, але з’яўляюся грамадзянінам Беларусі. Таму гэтыя дзве краіны для мяне роўныя па значэнні, у мяне няма адчування, што я належу да нейкай краіны больш, а да нейкай менш. Для мяне аднолькава каштоўныя, важныя і значныя гэтыя дзве краіны. У Беларусі ў мяне з’явілася шмат сяброў, многія з якіх цяпер сядзяць у турмах па несправядлівых прысудах. Іх пасадзілі за тое, што яны думалі не так, як хоча ўрад.

Мне пашчасціла застацца на свабодзе, таму магу зараз прыносіць больш карысці, чым і займаюся. Знаходзячыся ў шэрагах Узброеных Сіл Украіны я зараз змагаюся супраць Расійскай Федэрацыі, якая на дадзены момант з’яўляецца крыніцай зла для ўсяго свету. Я ваюю ў складзе палка Каліноўскага, а менавіта-батальёна “тэрор”. Наш батальён называецца такім страшным словам не таму што ў нас нейкія асаблівыя метады, проста наш добры таварыш, пабрацім, які меў пазыўны “тэрор”, загінуў. Таму ў яго гонар мы назвалі так наш батальён.

– Полк Каліноўскага – гэта працяг барацьбы, якая пачалася ў Беларусі?

— Адназначна. Мы спрабавалі зьмяніць сытуацыю ў Беларусі мірным шляхам, нягледзячы на тое, што супраць нас выкарыстоўвалі зброю, забівалі нашых таварышаў. Я яшчэ тады быў глыбока перакананы, што гэта шлях у нікуды.

Улічваючы шматлікія фактары, я вымушаны быў ўзгадняць свае дзеянні з агульнай тэндэнцыяй. Напрыклад, калі пачыналіся нейкія абвастрэнні, а я проста спрабаваў паказаць, што буду пераходзіць да нейкіх больш жорсткіх метадаў адпору, дзесьці ззаду знаходзіліся нейкія людзі, якія пачыналі называць мяне правакатарам. І гэта было вельмі непрыемна.

Ведаеце, калі вораг супраць цябе-гэта адна справа. А Іншае-Людзі тваіх поглядаў, меркаванняў, аднадумцы. Я не ведаю, што гэта за людзі. Яны, як правіла, казалі на вельмі чыстым рускай мове. Для мяне загадка, адкуль яны браліся ў такой колькасці, але іх было дастаткова.

Да валанцёрскага руху таксама вельмі вялікія пытанні былі. Калі “Народная Грамада” з “Еўрапейскай Беларуссю” пайшлі на Акрэсціна ў спробе вызваліць нашых зняволеных, там быў пояс валанцёраў, якія проста кідаліся на нас з кулакамі. Гэта вельмі было непрыемна, моцна перашкодзіла нашым планам і да гэтага часу выклікае пэўныя асацыяцыі, дрэнныя думкі. Усякае было.

Але зараз у мяне ёсць магчымасць, як і ў маіх пабрацімаў, рэальна з зброяй супрацьстаяць ворагам. На гэтым этапе мы супрацьстаім агрэсіі Расеі супраць Украіны. Але, натуральна, у будучыні мы хочам паўдзельнічаць у вызваленні Беларусі ад дыктатуры Лукашэнкі. Думаю, мы будзем той рэальнай асноўнай сілай, якая зможа фактычна нешта зрабіць. Хопіць гэтых размоў, гэтых спробаў зрабіць усё мірна. Дабро павінна быць з кулакамі. А ў дадзеным выпадку на баку дабра яшчэ і зброя, і гэта добра.

– Якога меркавання украінскія байцы пра беларускіх добраахвотніках?

– На перадавой мы часта сутыкаемся з УСУ, і яны вельмі высокай думкі пра нас. Мяне здзіўляла, што ты проста робіш сваю працу, а табе кажуць, што «вы малайцы». Можа, такім чынам стымулююць, але гэтага занадта шмат.

Падобна на тое, што на самой справе так і ёсць. У беларусаў вельмі высокая матывацыя ў тым справе, якім мы займаемся. Мы стараемся быць лепшымі.

– Калі можаце, раскажыце нам аб баявых дзеяннях, у якіх вы прымалі ўдзел?

– На гэты момант у мяне іх было ўжо дастаткова. Я з’яўляюся камандзірам мінамётнага падраздзялення, у нас ротны мінамёт 82-га калібра. Бо ён не такі ўжо дальнабойны, даводзіцца ўтойліва падбірацца да пазіцый ворага на мінімальную адлегласць і весці адтуль агонь. Пры адкрыцці агню праціўнік вельмі хутка пачынае адказваць. Прычым калі мы выпускаем дзесяць снарадаў, то ў наш бок ляціць сто, а то і больш, у іх у гэтым плане няма нейкіх абмежаванняў. Складваецца ўражанне, што рэсурсы ў праціўніка бязмерныя. Але затое мы працуем выразней, мы лепш наводзім, дакладней распрацоўваем план аперацыі.

Сэнс у тым, што калі пачынаюць па табе працаваць, а твой разлік паспеў выпусціць дзесяць-шаснаццаць мін, ты ведаеш, што ў цябе яшчэ дваццаць ёсць. Па табе ўжо ляціць, але ты абавязаны зрабіць сваю працу. Па заканчэнні серыі мы бяжым у сховішча, разумеючы, што ў нас ёсць яшчэ дастатковую колькасць мэтаў і дастатковую колькасць мін, якія можна эфектыўна выкарыстоўваць. І мы ўсведамляем, што ў нас будуць працаваць у адказ.

Каб не парушыць пэўныя прынцыпы і ўстаноўкі, пакуль не буду называць горад, у раёне якога адбылося адно з такіх бітваў. На адным выездзе мы так пяць разоў выбягалі пад агнём праціўніка, вялі абстрэл і зноў хаваліся. Чакалі, пакуль трохі аціхне абстрэл, і зноў выбягалі, працавалі і зноў хаваліся. І Гасподзь на нашым баку, таму што ніхто тады не пацярпеў. Хоць лупілі па нас вельмі шчыльна і з усяго, што толькі можна. Былі такія “прыходы”, што нават дасведчаныя байцы ВСУ, якія даўжэй нас знаходзіліся на перадавой, не разумелі, што менавіта па нас працуе. Гэта быў самы запамінальны бой.

Потым мы ў апраметнай цемры выехалі з-пад абстрэлу ў бяспечную зону, таму што уключыўшы святло становішся вельмі добрай мішэнню. Прычым месцы для нас былі не вельмі знаёмыя. Оркі, як мы іх называем, знаходзіліся і злева, і справа, і ззаду. У цябе ёсць кірунак, а дарог шмат, па якіх можна ехаць. І трэба выбраць правільны шлях, каб не патрапіць пад агонь, трэба ў правільным кірунку пакінуць пазіцыю. І тады ўсё атрымалася, як было задумана.

Гэтая аперацыя запомнілася як самы небяспечны і самы ўдалы наш выезд. Потым корректировщики нам распавялі, што мы патрапілі ў некалькі наглядальных пунктаў. Міна нават трапіла ў БМП, якая ў выніку быў выведзены з ладу. А для мінамётнага разліку гэта вельмі вялікая ўдача. Мы тады шмат нарабілі спраў, навялі там шоргату. Атрымалася нават прыкрыць адступленне ВСУ-шной ДРГ, якая выходзіла з аднаго з раёнаў пасля выканання баявой задачы. Пасля гэтага наш разлік ва ўрачыстай абстаноўцы, ужо на базе, узнагародзілі спецыяльнымі шаўронамі.

– Як вы ацэньваеце працэсы, якія адбываюцца на фронце, на якой стадыі цяпер вайна?

– У самым пачатку вайны Расея, ужываючы тактыку такіх наскокаў па пэўных напрамках, зрабіла велізарную памылку, спадзеючыся, што ім лёгка ўдасца дайсці да Кіева. ВСУ ўдалося эфектыўна адбіць гэтую атаку. Зноў жа, не маючы акрэсленага фронту, у правільных месцах расставіўшы свае баявыя падраздзяленні, Украіна дала адпор надыходзячым расейскім войскам.

Зараз вайна набыла больш пазіцыйны характар, выразна пазначаныя лініі фронту. Дзесьці бываюць млявапраяўныя сутыкненні, дзесьці наадварот ідуць вельмі інтэнсіўныя баі. Гэта нагадвае ўжо шмат разоў прачытаную ў кнігах і ўбачаную ў фільмах гісторыю Другой сусветнай вайны і нават першай, дзе два суперніка супрацьстаяць адзін аднаму на нейкай адлегласці. Такая пазіцыйная вайна, як правіла, бывае працяглай. Арганізоўваюцца вылазкі, артылерыйскія налёты, бываюць бітвы з выкарыстаннем індывідуальнага стралковай зброі. Усё гэта ў розных выпадках прыводзіць да розных вынікаў.

Вядома, характар вайны прыкметна адрозніваецца ад таго, што было ў пачатку. Гэта, напэўна, неабходная нейкая стадыя. Хацелася б, вядома, хутчэй разабрацца з гэтымі ўблюдкамі, але, што можам, мы робім.

– Вы – адзін з бліжэйшых паплечнікаў Мікалая Статкевіча, сапраўднага афіцэра і лідэра беларускай апазіцыі. Калі б Мікалай Статкевіч быў сёння на волі, чым бы ён займаўся?

– Мікалай Статкевіч-асоба вельмі для мяне значная, улічваючы што ён, па-першае, вайсковец, а па-другое, мае вялікі палітычны досвед. І гэта не толькі маё глыбокае перакананне. Я чую гэта ад сваіх таварышаў, калі мы размаўляем і абмяркоўваем падзеі ў Беларусі, як гэта ўсё магло б развівацца. Усе ведаюць, што гісторыя не трывае ўмоўнага ладу. Але калі б (гэта меркаванне навакольных) Статкевіч нейкім чынам застаўся на волі, уся гісторыя Беларусі магла б развівацца зусім па-іншаму і ў правільным кірунку.

У нашай партыі, “Народная Грамада”, ёсць праграма, у якой падрабязна апісаны імкненні, якія мы выказвалі яшчэ да падзей 20-га года. Яны засталіся актуальныя. Мы бачым Беларусь свабоднай, дэмакратычнай, сяброўскай да ўсіх суседзяў. У краіне павінна быць парламенцка-прэзідэнцкая форма праўлення, істотна зрэзаныя паўнамоцтвы прэзідэнта і яго функцыі. Павінны мець абсалютную свабоду асноўныя тры структуры ўлады: судовая, выканаўчая і заканадаўчая.

Калі б Статкевіч быў на волі, мы б, хутчэй за ўсё, ужо жылі ў свабоднай Беларусі, былі б у звязку з Украінай супраць Расеі, супраць гэтай крыніцы пекла.

– Наколькі рэальна напад Лукашэнкі на Украіну?

– Я не люблю рабіць прагнозы, таму што да 23 лютага думаў, што ўсе гэтыя размовы пра магчымасць татальнага нападу Расеі на Украіну беспадстаўныя і пустыя. Я не Ванга, не бяруся прагназаваць.

Магу сказаць толькі чаго я хачу. Хачу, каб гэтая вайна скончылася як мага хутчэй. Як кажа мая мама, яна чалавек вернік: «Хай Гасподзь ўсіх даруе». Я ж дадаю: “тых, хто пакаецца з боку оркаў”. Як будзе на самай справе — цяжка прагназаваць. Я толькі веру ў безумоўную перамогу Украіны. Стратэгічна Украіна ўжо перамагла, засталося тактыку даціснуць. Раз ужо Пуцін і яго Арда не дайшлі да Кіева, значыць ужо прайгралі. Нам дапамагае ўвесь цывілізаваны свет, на Расею накладзеныя велізарныя санкцыі і гэтак далей. Бачачы ўсё гэта, я разумею, што Украіна пераможа.

– Што б вы сказалі беларускім вайскоўцам, якіх, магчыма, усё ж такі адправяць на гэтую вайну?

– Яны і так разумеюць, што сапраўднымі братамі з’яўляюцца ўкраінцы. Расея тут — ніякім бокам. Не трэба з ёй ваяваць супраць Украіны. Але я ведаю, што ёсць усякія магчымасці прымусу. Беларускім вайскоўцам, як мінімум, трэба захаваць нейтралітэт. Калі гэтага не атрымаецца зрабіць і іх пагоняць на гэтую бойню, то трэба здавацца. Калі яны здадуцца ўкраінцам, што ў іх будзе магчымасць у далейшым альбо проста не ўдзельнічаць у вайне, альбо змагацца на баку справядлівасці супраць дыктатуры, супраць зла. Найлепшым варыянтам было б, вядома ж, паўстанне ў Беларусі, калі беларускія вайскоўцы павярнулі б зброю супраць рэжыму Лукашэнкі, які заганяе ў гэтую патавую сітуацыю народ Беларусі.