Рэвалюцыя адбудзецца з удзелам Мікалая […]

07.05.2023

У варшаўскім Музеі Вольнай Беларусі 29 красавіка 2023 года адкрылася выстава, прысвечаная лідару беларускай апазіцыі, палітвязню Мікалаю Статкевічу «1000 дзён#».

Арганізатарамі мерапрыемства выступілі паплечнікі палітыка з «Народнай Грамады».

Адкрыла выставу Марына Адамовіч. Яна запісала відэазварот да ўдзельнікаў мерапрыемства.

Яна [Zyf] распавяла, што ўжо 79 дзён нічога не ведае пра лёс мужа:

– 79 дзён, якія Мікалай, хутчэй за ўсё, праводзіць у ШІЗА. Праз месяц будзе тры гады з дня, калі ён знаходзіцца за кратамі. Яго затрымалі 31 траўня па дарозе на пікет у падтрымку Сяргея Ціханоўскага, якога арыштавалі днём раней.

Тры гады Мікалай не бачыў вясны. Тры вясны, пра якія ён мог толькі здагадвацца, грэць сябе цяплом успамінаў. Ён бачыць толькі маленькі кавалачак неба праз закратаваны турэмны двор і рэдкія прамяні сонца.

꙱ Марына Адамовіч

Прагучаў заклік не маўчаць пра сітуацыю з палітвязнямі, якіх, па яе словах, у разы больш, чым у афіцыйных лічбах праваабарончых арганізацый:

– Звяртайцеся да палітыкаў, праваабаронцаў, да ўрадаў у краінах, дзе вы знаходзіцеся. Нагадвайце пра палітвязняў, пішыце ім лісты.

Мікалай заўсёды казаў, што перакананні чалавека каштуюць роўна столькі, колькі ён за іх гатовы заплаціць. Нашы палітвязні сёння плацяць вельмі дарагую цану за тое, каб наша Беларусь была свабоднай. Падтрымлівайце іх, рабіце ўсё, каб наблізіць іх вызваленне. Разам мы зможам іх вызваліць. Наша Беларусь будзе свабоднай.

Лідар грамадзянскай кампаніі “Еўрапейская Беларусь” Андрэй Саннікаў пачаў свой выступ з віртуальнага звароту да Статкевіча:

– Вітаю, Мікалай, “даўно не бачыліся”. Вельмі цябе не хапае. Мы ведаем, як табе цяпер цяжка, як цябе не хапае на волі.

Мы жывем у вельмі дзіўны час. У час, калі на выставы, прысвечаныя героям супраціву, героям Беларусі, прыходзяць не толькі людзі, якія падтрымлівалі гэты рэжым, а тыя, хто яго ствараў. Тыя, хто рабіў кар’еру, калі забівалі наймацнейшых лідараў Беларусі: Карпенку, Захаранку і Ганчара.

Ведаеце, гэта не прыкмета часу, а прыкмета таго, у якім стане мы апынуліся. Мне ўспомнілася песня, якая стала адным з сімвалаў, а хтосьці называе яе і гімнам пратэсту. Гэта песня гурта Nizkiz «Правілы». Радок, які мяне зачапіў: «Мы выйшлі на вуліцу знанацку так».

У гэтай фразе менавіта тое, што думаюць людзі: рэвалюцыя пачалася сама па сабе.

Андрэй адзначыў, што менавіта М.С. быў адным з тых, дзякуючы каму сталі магчымымі пратэсты 2020-га года:

– Ён стаў адным з наймагутнейшых фактараў, дзякуючы якому людзі падтрымалі гэты сцэнар, пачалася падрыхтоўка да рэвалюцыі. Хачу нагадаць, што менавіта Мікалаю Статкевічу належыць канцэпцыя «кандыдатаў пратэсту», якую ён выкарыстаў падчас гэтай палітычнай кампаніі 2020-га года (мы не называем тое, што адбылося выбарамі). І адным з гэтых кандыдатаў быў Сяргей Ціханоўскі.

Беларускі нацыянальны кангрэс папярэдне вылучыў Мікалая Статкевіча кандыдатам у прэзідэнты. Калі стала ясна, што Мікалая не зарэгіструюць, ён стаў побач з Сяргеем Ціханоўскім. Гэта былі адзіныя кандыдаты пратэсту, бо астатнія казалі, што «ўсё трэба рабіць па законах», «не трэба рыхтаваць вуліцу», «мы пераможам, таму што нас шмат і людзей не спыніць». Спыніць. З дапамогай «лідараў», якія казалі, што нічога не трэба рабіць.

Таму Статкевіча і Ціханоўскага арыштавалі першымі, у траўні 2020 года, каб прадухіліць гэтыя пратэсты. Мікалай Статкевіч ствараў рэвалюцыю 2020 года. Можна сказаць, ён усё жыццё паклаў на тое, каб рэвалюцыя адбылася. І яна адбудзецца з удзелам Мікалая Статкевіча.

Скончыў свой выступ лідар «Еўрапейскай Беларусі» урыўкам з філасофскага тэксту Мікалая Статкевіча «Сэнсы жыцця», які палітвязень напісаў у турме:

– Прымай у якасці ўласных жыццёвых сэнсаў тыя чалавечыя, грамадскія, народныя мовы, якія адпавядаюць твайму пачуццю справядлівасці. Чалавецтва выжыла і развілася дзякуючы салідарнасці супляменнікаў, палоў і пакаленняў. Ты прыйшоў на шмат што гатовае. Не будзь няўдзячны і зрабіць свой унёсак.

«Мікалай заўсёды верыў у беларусаў»

Выступіў і прадстаўнік Кабінета Ціханоўскай, былы амбасадар Беларусі ў Польшчы і Францыі Павел Латушка. Ён адзначыў, што ніколі асабіста не ведаў Мікалая Статкевіча:

– Гэта чалавек, з якога трэба браць прыклад. Павага да тых, хто яго ведае асабіста. Ён сапраўдны герой нашага часу. Мікалай не нарадзіўся героем, але дзякуючы свайму характару і мужнасці стаў ім.

Прадстаўнік Кабінета Ціханоўскай заклікаў да санкцый супраць рэжыму Лукашэнкі.

꙱ Павел Латушка

Галоўны рэдактар сайта Charter97.org Наталля Радзіна распавяла, што ведае Мікалая Статкевіча больш за 20 гадоў:

– Вядома, гэта сапраўдны нацыянальны лідар Беларусі, якога ні з кім параўнаеш. Тут гаварылася, што ён знаходзіцца за кратамі больш за тысячу дзён, але насамрэч ён правёў у турмах пры рэжыме Лукашэнкі больш за 10 гадоў.

꙱ Наталля Радзіна

Наталля вылучыла дзве рысы характару Мікалая Статкевіча, якімі яна заўсёды захаплялася:

– Першае-ён заўсёды, нягледзячы на ўсе цяжкасці, нягледзячы на турмы, нягледзячы на катаванні, верыў, што робіць правільную справу — змагаецца за сваю краіну, змагаецца за людзей. Мікалай ведаў, што гэта сэнс яго жыцця. Ён быў гатовы ахвяраваць жыццём дзеля сваёй Радзімы, дзеля Беларусі, дзеля беларусаў.

Другая рыса характару-вера ў Беларускі народ. Якая б ні была складаная сітуацыя ў Беларусі, а мы памятаем гэтыя перыяды паміж масавымі рэпрэсіямі, калі грамадства ўпадала ў дэпрэсію, нічога не хацела рабіць, апазіцыя заставалася падкантрольнай, медыя заставаліся падкантрольнымі, Мікалай усё роўна верыў у беларусаў. Усе памятаюць яго фразу “вы не пазнаеце беларусаў, калі яны адчуюць, што могуць перамагчы”.

Радзіна адзначыла, што ў беларускіх турмах сёння знаходзяцца ад васьмі да дзесяці тысяч палітвязняў і важна рабіць усё магчымае для іх вызвалення:

– Ці робіцца ўсё магчымае? Не скажу. У мяне таксама ёсць пытанні да прысутных тут прадстаўнікоў Кабінета Ціханоўскай. Чаму няма санкцый супраць рэжыму Лукашэнкі? Вы расказваеце, што ўсюды пра іх кажаце, стукайцеся ва ўсе кабінеты. Але санкцый няма больш за год. А цяпер Лукашэнка аддаў загад забіваць палітвязняў.

Пра Мікалая Статкевіча мы нічога не ведаем амаль 80 дзён. У карцэрах вельмі шмат людзей, кожны дзень мы атрымліваем навіны, што чарговы палітвязень трапіў у ШІЗА, дзе яго катуюць. Віктара Бабарыкі збілі ў турме. Мы не ведаем, ці выйдуць гэтыя людзі жывымі на волю. Таму трэба зрабіць усё магчымае, каб санкцыі супраць рэжыму Лукашэнкі былі ўведзеныя. Гэта абавязак беларусаў замежжа, абавязак усіх палітыкаў, грамадскіх дзеячаў і праваабаронцаў.

«Рабі жыццё з Міколам Статкевічам»

Каардынатар “Еўрапейскай Беларусь” Зміцер Бандарэнка распавёў, што ўжо ў другі раз прымае ўдзел у выставе, прысвечанай Мікалаю Статкевічу. Папярэдняя прайшла ў Вільні:

– Сімвалічна, што яна праходзіла ў бібліятэцы імя Урублеўскага. Валер Урублеўскі быў царскім афіцэрам, які перайшоў на бок паўстанцаў, быў паплечнікам Кастуся Каліноўскага. Мы ведаем, што Мікалай Статкевіч быў афіцэрам Савецкай Арміі, таксама імперыялістычнай, але падчас ГКЧП чалавек у форме падпалкоўніка выйшаў на плошчу і заклікаў не выконваць загады злачынцаў. Урублеўскі стаў камандуючым сіл Парыжскай камуны. Хоць ён быў палякам, ён стаў героем беларускага народа, а таксама французскага.

Мы ведаем, што сёння беларусы змагаюцца за свабоду і незалежнасць Украіны, гэта вельмі нагадвае лёс Урублеўскага.

꙱ Зміцер Бандарэнка

Зміцер звярнуў увагу на адну з фатаграфій на выставе:

– Гэта 1999-ы год перад маршам Свабоды. Не ўсё з намі, няма вялікага сына беларускага народа Віктара Івашкевіча.
Некаторыя людзі, якія ёсць на гэтым фота, ужо сказалі сваё слова ў гісторыі Беларусі і, думаю, яшчэ скажуць.

Каардынатар грамадзянскай кампаніі «Еўрапейская Беларусь» таксама крытычна выказаўся пра прадстаўнікоў Кабінета Ціханоўскай:

– Успомніце, як у беларускіх медыя перад 2020 годам ставіліся да Мікалая Статкевіча. Для іх ён быў «дзіваком», эмацыйным, размахвалі рукамі і размаўлялым, што будзе рэвалюцыя. І з яго смяяліся: “якая рэвалюцыя, у нас ёсць Зыбіцкая, можна размаўляць па-беларуску і піць каву, укладваць сваё жыццё”. А вось такія “вар’яты” крычаць: рэвалюцыя, рэвалюцыя, рэвалюцыя.

Прыйшла рэвалюцыя, тыя, хто яе рыхтаваў, пайшлі ў турмы, а» пена рэвалюцыі « называе сябе лідарамі. Каб называцца лідарам беларускага народа, трэба мець сумленне, сорам і трэба мець біяграфію. Не можа быць лідарам чалавек, які не сядзеў у турме.

Пра гэта мы гаварылі падчас рэвалюцыі. Многія адказвалі: “што вы ўсё са сваімі турмамі, мы ўсё зробім новымі тэхналогіямі”. Усё аказалася інакш.

Мы абавязкова пераможам. Упэўнены, што гэта адбудзецца хутка. Сёння бітва дабра і зла ідзе на міжнародным узроўні. Беларусь на баку магутнага светлага боку. Разам з ЗША, Канадай, Аўстраліяй, НАТА і ЕС. Аднак паўстане пытанне: каму беларусы павінны даверыць праводзіць рэформы. Безумоўна, гэта будуць свабодныя выбары. Але я заклікаю давяраць тым людзям, якія сваімі жыццямі даказалі, што яны верныя Беларусі. Нельга верыць прыстасаванцам і людзям без сораму, якія называюць сябе» лідарамі», не маючы для гэтага ніякіх падстаў.

Каардынатар «Еўрапейскай Беларусі» ўзгадаў пра яшчэ аднаго ўраджэнца Беларусі – Фелікса Дзяржынскага:

– Маякоўскі казаў: «рабі жыццё з таварыша Дзяржынскага». Сёння многія працягваюць «рабіць жыццё з таварыша Дзяржынскага». Таму і Расія, і Беларусь стаяць на месцы, таму што бралі прыклад не з таго ўраджэнца нашай краіны. Быў паляк Дзяржынскі, быў паляк Урублеўскі. Але выбралі Дзяржынскага. Таму я заклікаю маладых людзей і не вельмі, рабіць жыццё са Статкевіча.

Прадстаўніца «Народнай Грамады» Наталля Папкова адзначыла, што Мікалай Статкевіч стаяў ля вытокаў рэвалюцыі 2020-га года:

– 79 дзён-гэта не толькі невядомасць, але і мужнасць, а таксама непадпарадкаванне рэжыму, які сёння кіруе ў Беларусі. У 2020 годзе народ прачнуўся дзякуючы непасрэднай працы Мікалая Статкевіча.

Лідар Руху салідарнасці Разам Вячаслаў Сіўчык назваў Мікалая Статкевіча лідарам беларускага супраціву:

– Мне здаецца, што Мікалай Статкевіч – найбольш беларускі з усіх лідараў. Гэта звязана і з яго паходжаннем, і з яго паводзінамі. Усё, што ён зрабіў у сваім палітычным жыцці, ён зрабіў гэта для беларусаў.