Васіль Парфянкоў – творца гісторыі
Мы маем выбар: альбо быць творцамі, альбо ахвярамі гісторыі.
Былы палітвязень з Беларусі Васіль Парфянкоў ваяваў у складзе валанцёрскага батальёна АУН з пачатку зімы, а 13 верасня наткнуўся на «расцяжку» пад Пяскамі. Спачатку яго даставілі ў рэанімацыю Днепрапятроўскай бальніцы, потым – у Адэсу. Асколак ад міны не закрануў артэрыю, але моцна параніў нагу і сцягно – на лячэнне спатрэбіцца блізу месяца. Цяпер Васілю палягчэла, валанцёры кормяць яго, дапамагаюць выходзіць на вуліцу. Парфянкоў вельмі ўдзячны валанцёрам, медыкам, а таксама беларускім паплечнікам за неабыякавасць. Журналісты «Радыё Свабода» праехалі з актывістамі з Менска да поўдня Украіны, каб наведаць Васіля ў бальніцы.
Прыбыўшы на досвітку, яны адразу пайшлі ў Адэскі вайсковы шпіталь, у аддзяленне хірургіі і траўматалогіі. Медыцынскія сёстры паказалі палату, дзе ляжыць Васіль.
Пакуль ішлі па калідоры, бачылі іншых параненых байцоў: хтосьці сядзіць, прыхінуўшыся да сцяны, утаропіўшы позірк у бальнічную прастору, хтосьці ідзе на мыліцах, зусім малады хлопец з ампутаванай нагой размаўляе праз тэлефон: «Ты разумееш, калі ты гэта зробіш – ты мне больш не сябар!». Столькі розных лёсаў, столькі драм у адным памяшканні.
У сёмай палаце ляжаць двое: баец Узброеных сіл Украіны Юры і Васіль Парфянкоў. Ён задаволены, што да яго ўпершыню прыехалі беларусы. На шыі ў Васіля – катэтар ад кропельніцы і жэтон з пазыўным «Сябра» і чырвона-чорнай эмблемай АУН.
– Медыкі тут вельмі кваліфікаваныя, робяць усё, што трэба, абязбольваюць, калі спатрэбіцца… Валанцёры штодня прыносяць гарачую ежу, садавіну, салодкае. Дзеткі з мясцовай школы прыносілі нам паштоўкі з пажаданнямі выздараўлення, – распавядае Васіль.
У той дзень, 13 верасня, яны з двума байцамі пайшлі ў выведку. Іх заўважылі сепаратысты і пачалі страляць з кулямёта, аднаго байца цяжка параніла. Тады яны з іншым байцом пачалі цягнуць хлопца назад і падарваліся на «расцяжцы».
– «Расцяжку» амаль немагчыма ўбачыць, бо трава там па пояс. А мы яшчэ і Шульца [параненага хлопца] цягнулі – часу глядзець пад ногі не было, – тлумачыць Васіль.
– Скажыце, а чаму вы пайшлі менавіта ў АУН?
– Спачатку, як прыехаў у Кіеў, сустрэўся там з Вячаславам Сіўчыкам, ён многіх ведае… Праз яго выйшаў на Каханіўскага, камандзіра АУН, і паехаў у раён Пяскоў. Каханіўскі карыстаецца вялікім аўтарытэтам у нашых байцоў, яго паважаюць не менш за Яраша.
– Нудзіцеся па Радзіме?
– Так, натуральна. Я люблю Беларусь, у мяне там засталіся сябры, родныя, з Беларуссю шмат звязана… Пакуль там Лукашэнка, мы не зможам вярнуцца, бо заведзеныя крымінальныя справы. Але добра, што ў мяне і ў іншых беларусаў, якія ваююць, ёсць магчымасць цяпер атрымаць украінскае грамадзянства. Тады будзе ўжо не так страшна, што могуць дэпартаваць.
– А што вы збіраецеся рабіць, калі выйдзеце з лякарні?
– Некалькі тыдняў я планую правесці з сям\’ёй, а потым – у батальён. Вайна не скончаная. Акупанты гэтага часу топчуць украінскую зямлю, на што не маюць ніякага права.
Васіль кажа, што падчас прымірэння баевікі сапраўды некаторы час не стралялі. Напрыклад, 1 верасня, падчас школьных лінеек, абодва бакі прытрымліваліся рэжыму цішыні.
– Шчыра кажучы, падчас «цішыні» было сумна. Займаліся ў асноўным зямельнай працай, капалі бліндажы, акопы.
У канцы гутаркі ў Васіля зазваніў тэлефон – з ім звязалася маці Міхаіла Жызнеўскага, беларуса, які загінуў на Майдане. Ніна Васільеўна пыталася пра здароўе Васіля, наказвала берагчы сябе. Дарэчы, яна сябруе з маці Алеся Чаркашына, які загінуў у Данбасе 28 жніўня.
– Узброеныя сілы Украіны кажуць, што адзін-два вайскоўцы гінуць, а на самай справе іх дзесяткі, – заўважае Васіль Парфянкоў. – Але мірных забіваюць яшчэ, калі «Градам» страляюць. А ім што, яны ж не ведаюць, хто страляе. У Пясках усе каналы тэлевізіі – сепаратысцкія. Бывае, і па іх праўду кажуць. Праўду, змешаную з хлуснёй. Людзі ўжо развучыліся адрозніваць.
Валанцёрка, якая апякуецца Парфянковым і ўкраінскімі байцамі ў бальніцы, мае пазыўны «Спадарыня Глорыя», яе клічуць Людміла. Вясёлая і энэргічная, яна вяртае параненым жыццёвыя сілы. Кожны абед яна рыхтуе не толькі для ўласнай сям\’і, але і для іх таксама. Сёння «Спадарыня Глорыя» прынесла Васілю велізарны…
У інтэрв\’ю Людміла распавядае, што ў валанцёрскай арганізацыі ёсць афіцыйны офіс і пастаянны штат супрацоўнікаў. Сама яна стараецца праводзіць па 4 гадзіны ў дзень з параненымі. Гэта пры тым, што працуе.
– Я запісалася ў актывісты яшчэ да падзей 2 траўня ў Адэсе, адчула патрэбу паўплываць нейкім чынам на сітуацыю. Пазней мы пачалі збіраць грошы для АТА, людзі адвозілі іх байцам. Таксама куплялі адзенне, новую форму… З Васілём я пазнаёмілася, калі мне патэлефанаваў Каханіўскі і сказаў, што хлопцы трапілі ў бяду. Вядома, я ўсё кінула і адправілася ў шпіталь.
Падышоў мужчына, які назваўся бацькам Шульца. Высветлілася, што менавіта яго 19-гадовага сына Васіль Парфянкоў выцягнуў з-пад абстрэлу.
– Для мяне Васіль як сын», – кажа мужчына.
Яны прайшлі ў палату да Ігара. Відаць, што той атрымаў цяжкую траўму – у нагу устаўленыя жалезныя пруты. Лекары прагназуюць інваліднасць, на частковую папраўку сыдзе мінімум год.
Над самым ложкам Васіля Парфянкова вісіць дзіцячы малюнак – паштоўка ад гімназістаў. Буслы на фоне ранішняга сонца і надпіс: «Я за мір».
«Спадарыня Глорыя» прынесла ў бальніцу свежы нумар газеты-ўлёткі, прысвечанай жыццю добраахвотнікаў. Словы, надрукаваныя на першай паласе: «У вялікай сусветнай драме нашых дзён мы маем выбар: альбо быць творцамі, або ахвярамі гісторыі».
Шкада, што так часта творца і ахвяра – адно і тое ж.