Правы чалавека ў Беларусі абмеркавалі на сесіі Савета па правах чалавека ААН

6 і 7 сакавіка 2014 года ў рамках сесіі Савета па правах чалавека ААН у Жэневе адбыўся шэраг сустрэч і публічнае мерапрыемства па становішчы правоў человека ў Рэспубліцы Беларусь. Ініцыятарам і арганізатарам выступала FIDH – Міжнародная Федэрацыя за правы чалавека.

6 сакавіка, на круглым стале “Сацыяльна-эканамічныя правы ў Беларусі парушаюцца таксама сістэматычна, як палітычныя і грамадзянскія”, дакладчыкі спыніліся на парушэннях правоў на свабоду асацыяцыі, сходаў, выбарчага працэсу, асабліва адзначыўшы становішча палітычных зняволеных. Імі была таксама прадстаўлена сумесная справаздача FIDH і ПЦ “Вясна” “Паўсюдныя парушэнні працоўных правоў і прымусовая праца ў Беларусі”  Правядзенне дадзенага мерапрыемства было падтрымана Х\’юмэн Райтс Вотч, Сеткай Дамоў правоў чалавека, Міжнароднай Амністыяй, ПЦ “Вясна” і Беларускім домам правоў чалавека ў Вільні.

Адкрыў прэзентацыю спецыяльны дакладчык ААН па сітуацыі з правамі чалавека ў Беларусі Міклаш Харашці. У сваім выступе ён падкрэсліў, што захаванне эканамічных і сацыяльных правоў непарыўна звязана з палітычнымі і грамадзянскімі правамі. Ва ўмовах, калі грамадзяне пазбаўленыя свабоды асацыяцыі, а адпаведна і права калектыўна абараняць свае правы, калі самы нязначная нязгода з рэжымам караецца, паўсюдныя парушэнні ў працоўнай сферы непазбежныя і тычацца велізарных пластоў насельніцтва. У сваю чаргу, яны вядуць да масавых парушэнняў палітычных і грамадзянскіх правоў – правоў на свабоду перамяшчэння, сходаў, да дыскрымінацыі па палітычнай прыкмеце (звальненне і адлічэнне актывістаў і г.д). Спецыяльны дакладчык ААН падзякаваў за “вельмі своечасовае і сур\’ёзнае даследаванне, якое раскрывае невядомыя і шакавальныя факты”.

Валянцін Стэфановіч, намеснік старшыні Праваабарончага цэнтра “Вясна”, пасля кароткага агляду сітуацыі з правамі чалавека ў цэлым, і палітычных зняволеных у прыватнасці, прадставіў асноўныя заключэнні дакладу. Стэфановіч распавёў пра сітуацыю з эканамічнымі і сацыяльнымі правамі ў Беларусі, асабліва спыніўшыся на выкарыстанні прымусовай працы ў арміі, абавязаных асоб і асацыяльных элементаў, асоб, якiя ўтрымлiваюцца ў сістэме выканання пакаранняў і ў ЛПП і прыцягваюцца да суботнікаў. Ён таксама адзначыў, што факты, прадстаўленыя ў дакладзе, атрымалі ацэнку Камітэта па эканамічных і сацыяльных правах ААН, куды даклад быў прадстаўлены. Камітэт запатрабаваў ад Беларусі карэнных змен як на практыцы, так і на заканадаўчым узроўні.

Старшыня незалежнай прафсаюзнай арганізаціі на прадпрыемстве “Граніт” (Мікашэвічы, Беларусь) Алег Стахаевіч распавёў, грунтуючыся на асабістым вопыце, аб праблемах стварэння незалежных прафсаюзных арганізацый на прадпрыемствах у Беларусі. Нагадаем, 8 прафсаюзных лідэраў гэтага руху і члены іх сем\’яў былі звольненыя, а дзясяткі членаў прафсаюза падвергліся ціску і запалохванню.

На мерапрыемстве па сітуацыі ў Беларусі прысутнічалі 16 урадавых дэлегацый краін Еўропы і Амерыкі, а таксама міжурадавыя арганізацыі (ЕС, Савет Еўропы, МУС) і няўрадавыя арганізацыі. На пачатку мерапрыемства да арганізатараў падышоў пасол Рэспублікі Беларусь пры ААН Міхаіл Хвастоў, які прадставіў ім даклад МЗС Беаруси аб парушэнні правоў чалавека ў краінах ЕС, Канадзе і ЗША. Аднак прысутнасць беларускіх актывістаў ён адкрыта праігнараваў.

Дэлегацыя беларускіх грамадзянскіх актывістаў таксама правяла шэраг двухбаковых сустрэч з прадстаўнікамі дзяржаўных дэлегацый пры ААН, з якімі абмеркавала становішча з правамі чалавека ў Беларусі і падрыхтоўку да чэрвеньскай сесіі Савета па правах чеовека ААН, на якой плануецца прыняцце рэзалюцыі і галасаванне па прадаўжэнні мандата Спецыяльнага дакладчыка па сітуацыі з правамі чалавека ў Беларусі.